Callum Maxwell, chuyên viên tư vấn cao cấp của TMX Vietnam
Trong thời gian qua, thị trường vận tải và logistics Việt Nam phải bước vào một cuộc chạy đua liên tục để phát triển. Lý do chính thúc đẩy cuộc chạy đua này là sự tăng trưởng nhảy vọt của nền kinh tế Việt Nam, quá trình hiện đại hóa thần tốc và thị trường Việt Nam không ngừng thay đổi là những yếu tốt làm cho vấn đề này càng trở nên cấp thiết hơn. Vai trò của Việt Nam trong hệ thống thương mại toàn cầu càng ngày càng trở nên quan trọng và được kỳ vọng trở thành một nền kinh tế thịnh vượng, bất chấp sự tác động của đại dịch Covid 19. Báo cáo của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ phục hồi ở mức 6,7% trong năm nay và tăng lên 7,0% trong năm 2021.
Trong khi ngành vận tải và logistics vẫn còn là một thách thức đối với các doanh nghiệp tư nhân và cả Chính phủ, tôi tin rằng việc xây dựng một hệ thống giao thông vận tải vững mạnh sẽ tạo ra nhiều cơ hội lớn để cách mạng hóa thị trường Việt Nam. Việt Nam có cơ hội lớn để chọn lọc và học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác trên thế giới những mô hình phát triển tiên tiến trong lĩnh vực giao thông vận tải và logistics. Quá trình này có thể tạo ra một bước phát triển vượt bậc trong tiến trình nâng cao hiệu quả hoạt động ngành vận tải và logistics tại Việt Nam.
Bài học trong quá khứ
Ngành logistics ở Việt Nam từ trước đến nay vận hành theo một cách riêng. Mặc dù có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ vận tải nhưng hầu hết các doanh nghiệp này hoạt động với phương thức nhỏ lẻ (quy mô đội xe trung bình thường ít hơn 5 xe tải). Khởi điểm của phương thức vận hành này bắt nguồn từ việc các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, cho thuê lại đội xe tải của mình trong thời gian rảnh rỗi. Mặc dù cách này có thể giúp làm giảm chi phí trong thời gian ngắn, nhưng phương thức này làm ảnh hưởng tới chất lượng và tiêu chuẩn bảo dưỡng xe.
Vẫn còn nhiều trở ngại
Không phải ngẫu nhiên mà ngành vận tải và logistics từ trước đến nay không được coi là lĩnh vực tiềm năng tại Việt Nam. Mà thực tế còn nhiều trở ngại để phát triển trong lĩnh vực này, mặc dù Chính phủ thường xuyên xem xét và sửa đổi luật pháp để cải thiện tình trạng tắc đường và đảm bảo an toàn cho người và xe tham gia giao thông. Đơn cử như việc cấm xe tải vào giờ cao điểm buổi sáng và buổi tối tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đang tạo ra không ít thách thức cho việc thông thương hàng hóa.
Bên cạnh đó, Việt Nam có hệ thống đô thị phức tạp dẫn đến ứng dụng Google Maps không nắm bắt được chính xác định vị một số địa chỉ tại Việt Nam. Bên cạnh đó, chất lượng cơ sở hạ tầng đường bộ trên cả nước còn thấp mặc dù đã có những cải tiến nhất định, điều này cũng dẫn đến sự chậm trễ không mong muốn khi giao thương.
Sự phát triển của thị trường cung cấp dịch vụ logistics bên thứ 3 (3PL)
Không vì những thách thức kể trên mà chúng ta bỏ qua cơ hội mà ngành vận tải và logistics ở Việt Nam mang lại. Đầu tiên, dịch vụ 3PL chuyên dụng ở Việt Nam đã và đang phát triển trong những năm gần đây. Các đội xe cũ đã dần được thanh lý và các doanh nghiệp đang có xu hướng chuyển sang sử dụng các đội xe mới và hiện đại hơn. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển và chuyển hóa của các nhà cung cấp vận tải hiện nay. Các doanh nghiệp này đang đóng vai trò tiên phong trong việc sử dụng mô hình chi phí và thúc đẩy các sáng kiến cải tiến chuỗi cung ứng mà Việt Nam vốn có.
Ngoài ra, sự hiện diện của các công ty quốc tế cung ứng 3PLs của Nhật Bản và Úc tại thị trường Việt Nam là minh chứng cho cơ hội ngày một lớn tại đây. Các công ty trong nước cũng bắt đầu nhận thức được cơ hội hiện có và sẵn sàng hợp tác với các doanh nghiệp khác để cùng phát triển với tư cách đối tác. Sự hiện diện của các nhà cung cấp dịch vụ vận tải đa quốc gia tạo thêm tính cạnh tranh trên thị trường, và càng thúc đẩy thêm sự phát triển của các doanh nghiệp nội địa.
Lộ trình tăng tốc
Yếu tố quan trọng tạo nền tảng cho thành công của quá trình chuyển mình của ngành vận tải Việt Nam là khả năng thích ứng với những thay đổi phức tạp của thị trường. Trong khi thị trường vận tải nội địa đã đạt được những cải tiến về hiệu suất nhờ những hệ thống chuyên biệt tại địa phương, hiện tại vẫn còn một số khoảng trống cần có những mục tiêu phát triển cụ thể. Giải pháp áp dụng phương thức rập khuôn các hệ thống quốc tế sẽ không hiệu quả vì chúng thiếu tính thực tế khi áp dụng vào việc quản lý tại Việt Nam.
Trên thực tế, các mô hình sáng tạo hiện đang được phát triển và hoàn thiện bởi các nhà cung cấp Việt Nam, điển hình như ABIVIN. Công cụ Quản lý hệ thống vận tải này đã giúp các doanh nghiệp tổng hợp, quản lý đơn hàng, đồng thời sử dụng dữ liệu vận tải phù hợp với địa lý của địa phương. Bằng cách tận dụng dữ liệu nguồn mở để bảo trì thông tin máy chủ chính xác và kịp thời, các nhà cung cấp hệ thống đã phát triển được công cụ tối ưu hóa tuyến đường chính xác, giúp tiết kiệm chi phí từ 5-10% cho đối tác sử dụng. Sự phát triển của việc phân tích dữ liệu và hiểu biết về chi phí đồng nghĩa với việc các nhà cung cấp vận tải trở nên sáng tạo hơn trong việc điều chỉnh đội xe để tối ưu hoá chi phí vận hành.
Ngoài các giải pháp công nghệ, việc các bên cung cấp logistics 3PLs thiết lập quan hệ đối tác chiến lược cùng các doanh nghiệp sẽ mở ra nhiều cơ hội cho cả hai bên. Các đối tác nên hướng đến phương pháp tạo dựng mô hình để hiểu hơn về nhau. Với trọng tâm là tính minh bạch, chia sẻ lợi ích và hợp tác, triển vọng thành công của các bên là rất lớn.
Dựa trên những gì chúng tôi đang thấy, chúng tôi tin rằng Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình khi cơ sở hạ tầng giao thông và các doanh nghiệp đang bắt đầu phát triển và thiết lập quan hệ. Hiểu được sự phức tạp của thị trường địa phương và xây dựng mạng lưới đối tác phù hợp là chìa khóa để phát triển và đạt được tăng trưởng kinh doanh.
Nếu bạn quan tâm đến việc phát triển doanh nghiệp của mình tại Việt Nam và đóng góp vào quá trình cách mạng hóa ngành logistics của Việt Nam, hãy liên hệ với chúng tôi.
